Ένας παθογόνος με σημαντική καταστροφική ικανότητα στις καλλιέργειες ορχιδέων, αλλά και σε άλλες οικογένειες, η μαύρη σήψη προκαλείται από δύο είδη (κατά ορισμένους συγγραφείς, από ένα σύμπλεγμα πολλών ειδών) μυκήτων, που ανήκουν στα γένη Pythium και Phythophthora. Εκδηλώνεται κυρίως σε παρατεταμένες περιόδους με ζεστό και υγρό κλίμα, καθώς το μολυσματικό στάδιο των ζοοσπορίων απαιτεί υγρό περιβάλλον για τη διάδοση - αυτά τα ζοοσπόρια είναι κολυμβητές.
Τα είδη που είναι γνωστά ως οι πιο συχνοί παθογόνοι που προκαλούν τη μαύρη σήψη είναι Pytium unicum και Phythophthora cactorum.
Κύκλος ζωής του παθογόνου
Οι μύκητες που προκαλούν τη μαύρη σήψη μπορούν να ζήσουν μόνο σε υγρά περιβάλλοντα όπου υπάρχει νερό. Έχουν σπόρια ικανά να κινούνται, που ονομάζονται ζοοσπόρια, τα οποία αποικίζουν διάφορα περιβάλλοντα κολυμπώντας μέσα στο νερό. Εάν το υδάτινο περιβάλλον έρχεται σε επαφή με τα φύλλα των φυτών, τα ζοοσπόρια έχουν τη δυνατότητα να τα μολύνουν, διεισδύοντας στην επιφάνεια του ελάσματος και ξεκινώντας το επόμενο στάδιο ζωής, παράγοντας τη μαύρη σήψη. Σε αυτό το στάδιο, οι μύκητες αναπτύσσουν το φυτικό μέρος του μυκηλίου, που αποτελείται από υφές, οι οποίες εισβάλλουν γρήγορα στους ιστούς του προσβεβλημένου φυτού, προκαλώντας τα ορατά σημάδια της μόλυνσης, μικρά, υδαρή, διαφανή στίγματα που εξαπλώνονται γρήγορα και αλλάζουν χρώμα σε καφέ και στη συνέχεια σε μαύρο. Εάν δεν αντιμετωπιστούν, τα προσβεβλημένα φυτά μπορούν να μολύνουν και άλλα φυτά και τελικά να πεθάνουν.
Συμπτώματα
Όταν οι μύκητες επηρεάζουν τα νεαρά φυτά, η προσβολή συμβαίνει στη γραμμή του εδάφους, προκαλώντας την πτώση των νέων βλαστών και κατ' επέκταση το θάνατό τους. Στην περίπτωση των ώριμων φυτών, η ασθένεια μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε όργανο του φυτού (φύλλα, ψευδοβολβοί ή ρίζες), αλλά γενικά εντοπίζεται στα νέα φύλλα ή στους νέους βλαστούς, προχωρώντας αντίθετα προς την κατεύθυνση ανάπτυξης του φυτού μέχρι το επίπεδο των ριζών.
Όπως υποδηλώνει και το όνομα, η μαύρη σήψη εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων ή βλαβών σκούρου χρώματος, μαυριδερών, που αυξάνονται γρήγορα σε μέγεθος και διασπείρονται στον φυτικό οργανισμό. Εάν επιτραπεί να αγγίξουν τον κορμό, ειδικά στα μονοποδιακά είδη (με μία μόνο κατεύθυνση ανάπτυξης, όπως τα γένη Vanda και Phalaenopsis), οι παθογόνοι μύκητες θα σκοτώσουν τα φυτά. Τα προσβεβλημένα μέρη μπορεί να κιτρινίσουν γύρω από τις μολυσμένες περιοχές, και οι βλάβες θα είναι μαλακές, με υδαρή έκκριση όταν πιεστούν.
Πρόληψη
Τα μέσα ανάπτυξης, τα δοχεία, τα εργαλεία και το μη αποστειρωμένο νερό, το πότισμα με ψεκασμό, που επιτρέπει τη στάση του νερού στα φυτά, αποτελούν τους κοινούς τρόπους διάδοσης των παθογόνων. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν συνιστάται να επιτρέπεται η στάση του νερού στα φυτά για μεγάλες περιόδους. Τα φυτά που καλλιεργούνται σε εξωτερικούς χώρους πρέπει να τοποθετούνται έτσι ώστε να βρίσκονται σε ελάχιστο ύψος 90 - 120 εκ. από το έδαφος, καθώς οι δύο παθογόνοι μύκητες είναι κοινά παρόντες στο φυσικό περιβάλλον και τα φυτά μπορεί να μολυνθούν μέσω ψεκασμού. Η καλή κυκλοφορία του αέρα στις ζώνες ανάπτυξης αποτελεί παράγοντα πρόληψης των μολύνσεων, διευκολύνοντας το γρήγορο στέγνωμα των φυτών μετά το τεχνητό πότισμα ή τη βροχή. Επομένως, συνιστάται η εγκατάσταση ανεμιστήρων στις ζώνες καλλιέργειας, για να προληφθεί η εμφάνιση σήψεων. Στα πρώτα σημάδια μόλυνσης συνιστάται ο διαχωρισμός των άρρωστων φυτών από τα υγιή. Ορισμένοι καλλιεργητές προτείνουν τη βελτίωση του υποστρώματος με λιπάσματα πλούσια σε ασβέστιο κατά την άνοιξη, για να προληφθεί η εμφάνιση της μαύρης σήψης στις νέες βλαστήσεις.
Μηχανική θεραπεία
Για να σταματήσει η εξάπλωση της μόλυνσης, θα γίνει εκτομή των μολυσμένων τμημάτων μαζί με ένα μέρος υγιούς ιστού, αποφεύγοντας να γίνουν κοψίματα στις άρρωστες περιοχές και στη συνέχεια στις υγιείς, καθώς αυτό θα συμβάλει στη διάδοση της μόλυνσης. Η εκτομημένη περιοχή θα αναλυθεί προσεκτικά οπτικά, για να παρατηρηθεί αν υπάρχουν σημάδια μόλυνσης στον υγιή ιστό, εμφανιζόμενα με τη μορφή μαύρου μυκηλίου στον πλακώδη ιστό, ορατού με γυμνό μάτι. Στα συμποδιακά είδη, με πολλές κατευθύνσεις ανάπτυξης, όπως τα είδη του γένους Cattleya, μπορεί να είναι απαραίτητη η πλήρης εκτομή των φύλλων, κόβοντας ακόμη και μέσα στη μάζα του ψευδοβολβού, για να προληφθεί η εξάπλωση της μόλυνσης. Εάν τα φυτά είναι μαζικά μολυσμένα, θα γίνουν διαδοχικές εκτομές στον ριζόμορφο, ανάπτυξη με ανάπτυξη, μέχρι να παρατηρηθεί ο υγιής ιστός.
Μετά την εκτέλεση των εκτομών, τα φυτά θα τοποθετηθούν σε καλά αεριζόμενο περιβάλλον, για να επιτραπεί το στέγνωμα της εκτομημένης περιοχής.
Χημική θεραπεία
Μετά την αφαίρεση των μολυσμένων τμημάτων των φυτών, συνιστάται η εφαρμογή ενός μυκητοκτόνου για την προστασία των υγιών και ζωντανών ιστών. Μία από τις συχνά χρησιμοποιούμενες εμπειρικές συνταγές είναι η σκόνη κανέλας, που εφαρμόζεται στις ανοιχτές πληγές που απομένουν μετά την χειρουργική επέμβαση. Κάποιοι συγγραφείς προτείνουν την ανάμειξη της σκόνης με φυτικό λάδι, για να εξασφαλιστεί η παραμονή της δραστικής ουσίας στην περιοχή θεραπείας.
Ένα άλλο προϊόν που προτείνεται από τους καλλιεργητές γι' αυτό το σκοπό είναι το StopRot, που προκύπτει από το μείγμα του ζελέ μπουρντέζας με λανολίνη. Το ζελέ μπουρντέζας, ένα μυκητοκτόνο μείγμα θειικού χαλκού και οξειδίου του ασβεστίου, δρα τοπικά κατά της μυκητιακής μόλυνσης, ενώ η λανολίνη λειτουργεί τόσο ως έκδοχο όσο και ως σταθεροποιητής και αδιαβροχοποιητής, αποτρέποντας αφενός το ξέπλυμα της δραστικής ουσίας από το νερό άρδευσης, αλλά ταυτόχρονα παρέχοντας μόνωση έναντι του εξωτερικού περιβάλλοντος στον ζωντανό ιστό που προκύπτει μετά την εκτομή. Ανεξάρτητα από τη μέθοδο θεραπείας που επιλέγεται, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να καλύπτεται ολόκληρη η εκτομημένη περιοχή με ένα μυκητοκτόνο ή μια ουσία με μονωτικές ιδιότητες. Μια άλλη θεραπεία που χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπου η ασθένεια ανιχνεύεται νωρίς είναι το μπάνιο του φυτού σε μυκητοκτόνα όπως το Truban ή το Terrazole, καθώς και τα δύο περιέχουν ετριδιαζόλη ως δραστική ουσία και είναι αποτελεσματικά κατά των μυκήτων των γένων Pytium και Phytophthora. Για πιο προχωρημένες περιπτώσεις συνιστάται η χρήση συστηματικών αντιμυκητιασικών, όπως το Aliette ή το Subdue. Άλλα προϊόντα που ενδείκνυνται για τη θεραπεία της μαύρης σήψης είναι τα Captan, Dithane M-45, Folpan, Funguran, Curzate Manox.
Για την προστασία των νεαρών φυτών από το μαλάκωμα, θα χρησιμοποιηθεί ένα μυκητοκτόνο της επιλογής, στη συνιστώμενη αραίωση, αμέσως μετά την αφαίρεσή τους από τα δοχεία καλλιέργειας, με σκοπό τη φύτευση. Η επανάληψη της θεραπείας θα γίνεται σε διάστημα 2 εβδομάδων.
Οι ταξονίες που επηρεάζονται από το μαύρο σάπισμα είναι ποικίλες, ανήκουν σε διάφορα γένη, τόσο βοτανικά όσο και υβρίδια. Μεταξύ αυτών αναφέρουμε τα Aerides, Ascocenda, Brassavola, Dendrobium, Gongora, Maxillaria, Miltonia, Oncidium, Paphiopedilum, Phalaenopsis, Rhynchostylis, και Schomburgkia, αλλά εμφανίζεται πιο συχνά στα είδη του γένους Cattleya και στα υβρίδιά τους από τα γένη Brassocattleya και Laeliocattleya.
Tratamentele disponibile la Secret Garden pot fi comandate aici (link).
Google: Αξιολόγηση στο Google
Facebook: Αξιολόγηση στο Facebook