Hoewel de langdurige cultuur van orchideeën ons over het algemeen gewend maakt aan hybriden van complexe, vaak multigenerische oorsprong, hebben we bij de soort Neofinetia falcata paradoxaal genoeg te maken met een botanische soort die al ongeveer 400 jaar wordt gekweekt.
De eerste documentatie van de teelt van deze soort dateert uit het Kanbun-tijdperk (1661 - 1673) in middeleeuws Japan, maar de gewoonte om deze miniatuurvanda's te kweken kreeg een opvallende populariteit tijdens de Edo-periode, toen ook een significante diversificatie van beschikbare variëteiten werd opgemerkt.
Het bezit en de teelt van orchideeën Neofinetia falcata was een overheersend kenmerk van daimyo (Japanse edelen) en welgestelde samoerai, waardoor de soort in Japan ook bekend werd als Fuukiran (fuuki = rang, rijkdom, sociale status), en later, in de rest van de wereld, als de “orchidee van de samoerai”. De cultuur van deze soort werd zo diepgeworteld in de Japanse samenleving en zo sterk geassocieerd met een hoge sociale status, dat het presenteren van een waardevol en bijzonder exemplaar aanleiding kon zijn voor het toekennen van domeinen en eigendommen aan die persoon. Afgezien van het feit dat het bezit van dergelijke planten alleen was toegestaan voor de heersende klasse, leidde de complexe etiquette die de middeleeuwse Japanse samenleving domineerde tot het creëren van een reeks gedragsregels, ook voor evenementen waarbij de tentoongestelde exemplaren werden bekeken. Zo moesten bezoekers bijvoorbeeld tijdens het bekijken van de orchideeën van de shogun hun mond bedekken met papier, en werden de planten beschermd door schermen om besmetting te voorkomen, ook door de ademhaling van aanwezigen. Tot op heden zijn er meer dan 2200 variëteiten van Neofinetia falcata bekend, met variabele afmetingen van 2 cm tot 17,5 cm hoogte.
Specie presenteert een verspreiding geassocieerd met het noordoosten van Azië, met een natuurlijk verspreidingsgebied dat China, Korea en Japan omvat. Aanvankelijk werd het ingedeeld in het geslacht Neofinetia, maar tegenwoordig, na systematische herzieningen, is het geïntegreerd in het geslacht Vanda.
De beschermingsstatus voor deze soort is VU (kwetsbaar) volgens de IUCN Rode Lijst.
Neofinetia falcata werd oorspronkelijk ontdekt door Thunberg in het zuiden van Japan, groeiend op de heuvels nabij de haven van Nagasaki, op het eiland Kyushu, waarbij de aanwezigheid later ook werd bevestigd op andere eilanden van Japan (Honshu en Shikoku).
Geldige synoniemen voor Neofinetia falcata zijn Aerides thunbergii, Angorchis falcata, Angraecopsis falcata, Angraecum falcatum, Finetia falcata, Holcoglossum falcatum, Limodorum falcatum, Nipponorchis falcata, Oeceoclades falcata, Oeceoclades lindleyi, Orchis falcata, Orchis fuciflora, Vanda falcata, Vanda pygmaea.
Specie werd voor het eerst beschreven door H.H. Hu in 1925, een gerenommeerde Chinese botanicus (Hu Hsien-Hsu, 24 mei 1894 – 16 juli 1968) en een invloedrijke traditionalistische geleerde van zijn tijd, bekend als de vader van de botanische taxonomie in China en initiator van modern botanisch onderzoek. Hij studeerde aanvankelijk in China aan de keizerlijke universiteit van Peking, maar reisde na de revolutie van 1911 naar de Verenigde Staten, waar hij afstudeerde aan de Universiteit van Berkeley in Californië. Hij keerde terug naar China, waar hij lid en docent werd aan de Hogere Normale School van Nanking, en later aan de Nationale Universiteit van Zuidoost-China, die haar naam veranderde in de Nationale Centrale Universiteit en de Universiteit van Nanking. Hij reisde opnieuw naar de Verenigde Staten in 1923, waar hij een doctoraat in de wetenschappen behaalde aan de Harvard Universiteit. Na de dood van zijn vrouw in Nanking, nam hij ontslag bij de afdeling Biologie van de Universiteit van Zuidoost-China en werd fulltime onderzoeker bij het Instituut voor Biologie van de Chinese Wetenschappelijke Vereniging. Hij was medeoprichter van het Fan Memorial Instituut voor Biologie in Peking in 1928 en richtte in 1934 de Botanische Tuin van Lushan op, evenals het Instituut voor Landbouw en Bosbouw in Yunnan, later hernoemd tot het Kunming Instituut voor Botanica, onderdeel van de Chinese Academie van Wetenschappen in 1938.
Hoewel de soort Neofinetia falcata aanvankelijk werd geïdentificeerd op het eiland Kyushu, nabij de haven van Nagasaki, werd het taxon later ook gevonden op de eilanden Honshu, Shikoku, Yakushima, Tanegasima, Okinawa, en zelfs in China en Korea.
Neofinetia falcata bevolkt saxicole stations, groeit op stenen, maar ook vaak epifytisch, op de takken van loofbomen, een aspect dat de planten een sterke lichtblootstelling geeft tijdens de winter en het vroege voorjaar. Door de specifieke groei, onder een bepaalde hoek ten opzichte van de as van de takken, kan regenwater niet op de bladeren of bij hun aanhechting aan de stengel blijven staan. Het geeft de voorkeur aan een relatief koel klimaat en bereikt afmetingen van 6 – 15 cm.
Anatomisch valt de korte, lateraal samengedrukte stengel op, met monopodiale groei, basaal bedekt door de scheden van de dubbelgevouwen bladeren, leerachtig, vlezig, lineair-gekruld, van 5 – 10 cm lengte. De bloei vindt plaats op racemische, okselachtige stelen tot 7 cm lang, losjes, die 2 tot 10 bloemen per steel kunnen dragen. De bloei vindt constant plaats vanaf het vroege zomerperiode tot de herfst, en de bloemen zijn 's nachts geurig. De bloemen zijn meestal zuiver wit van kleur, met een diameter van 3 cm, en hebben een achterste spoor, teruggebogen, tot 3,7 cm lang. Het dorsale bloemblad en de binnenste bloembladen zijn bovenaan teruggebogen, terwijl de buitenste bloembladen naar beneden en naar buiten krullen. Het korte trilobate lipje sluit relatief laag aan op het dorsale spoor.
De behoefte aan lichtintensiteit voor Neofinetia falcata ligt binnen het bereik van 20000 – 30000 lux.
De optimale groeitemperatuur van de “samurai-orchidee” richt zich op waarden van 26 – 31 graden als gemiddelde dagtemperaturen, en 19 – 23 graden voor de nachtperiode. Tijdens de winter zal het bereik van de gemiddelde dagtemperaturen minimaal 12 – 13 graden zijn, en minimaal 3 – 4 graden 's nachts.
Neofinetia falcata geeft de voorkeur aan hoge luchtvochtigheidswaarden, van 80 – 85% in de zomer, die kunnen dalen tot 60-75% gedurende de rest van het jaar.
Als kweekmedium voor deze soort zijn er meerdere opties. Het kan met succes worden gekweekt door het te monteren op kurkplaten, schors, of op specifieke bedden gemaakt van sphagnum mos of wortels van osmunda varen. Bij het monteren op platen wordt aanbevolen om frequente en overvloedige irrigatie te garanderen, vooral in de zomerperiode, om de benodigde hoge luchtvochtigheid te waarborgen. Als basisregel wordt dagelijks water geven aanbevolen tijdens het warme seizoen. Het aanbevolen seizoen voor het vervangen van het substraat is ofwel laat in de winter, of vroeg in de lente. Het aanbevolen substraat en tevens traditioneel gebruikt is vers of gedroogd sphagnum mos, dat de wortels omhult, en het zo gevormde pakket wordt voorzichtig in een pot geplaatst, waarbij erop wordt gelet dat de basis van de plant boven de rand van de pot uitsteekt. Hoewel er een mogelijkheid bestaat om de fijne wortels te beschadigen tijdens het verplanten, wordt het niet aanbevolen deze te verwijderen, omdat ze een hoog regeneratievermogen bezitten, zolang ze levend blijven en niet worden aangetast door schimmels of bacteriën.
Irrigatie moet het natuurlijke klimaatpatroon volgen, waarbij het natte seizoen met de meeste regenval plaatsvindt van de lente tot de herfst. In deze periode wordt frequent en overvloedig geïrrigeerd, zonder het substraat tussen twee opeenvolgende bewateringen te laten uitdrogen.
Tijdens de actieve groeiperiode worden de planten wekelijks bemest met een verdunning van 25 – 50% ten opzichte van de door de fabrikant aanbevolen dosering. Meststoffen met een lager stikstofgehalte en een hoger fosforgehalte kunnen in de herfst worden gebruikt om de bloeikwaliteit voor het volgende seizoen te verbeteren en om de nieuwe groei aan het begin van de winter te stimuleren.
Het wordt aanbevolen het substraat grondig te spoelen om de ophoping van minerale afzettingen te voorkomen die ontstaan door overtollige niet-geconsumeerde meststof, welke zich op de wortels kan afzetten en verbranding daarvan kan veroorzaken.
Rustperiode, die in het koude seizoen wordt gegarandeerd, zal zich voornamelijk richten op het verminderen van de watertoevoer. Voor exemplaren die onder koude omstandigheden worden gekweekt, zal de vermindering aanzienlijk zijn, zonder echter volledige uitdroging van het substraat toe te staan; hiervoor wordt aanbevolen om 's ochtends te sproeien en af en toe om de 2 weken water te geven. Het wordt aanbevolen om de irrigaties op zonnige dagen met fel licht toe te dienen. Tijdens de rustperiode wordt ook het toedienen van meststoffen stopgezet.
Wil je meer artikelen zien en meer kennis opdoen? Dit artikel wordt gratis aangeboden, maar je kunt secretgarden.ro cu o recenzie aici:
Google: Beoordeling op Google
Facebook: Beoordeling op Facebook