De soorten van het geslacht Phalaenopsis en hun hybriden zijn zonder twijfel de populairste onder de orchideevariëteiten die door verzamelaars worden gekweekt, van amateur tot liefhebber en professional. Des te meer, in de laatste decennia, dankzij de bijzondere interesse in dit geslacht, hebben ook de inspanningen van kwekers en hybridisatoren deze trend gevolgd, wat heeft geleid tot een veelheid aan vormen, kleuren en geuren die aan elke eis kunnen voldoen. Een ander aspect dat de Phalaenopsis-soorten zo gewaardeerd maakt, is ook het gemak waarmee deze orchideeën kunnen worden gekruist met soorten van de geslachten Ascocentrum, Ascocenda, Vanda, Doritis, Doritaenopsis, Rhynchostylis, waaruit een indrukwekkend complex van spectaculaire hybriden voortkomt.
De naam van het geslacht komt waarschijnlijk uit het Oudgrieks, in verband met de geslachtsnaam Phalaena, gegeven door Carl Linnaeus aan een groep motten. Deze orchideeën erven de naam en worden in sommige landen populair 'motorchideeën' genoemd vanwege de vorm van het bloemapparaat, waarvan gezegd wordt dat het lijkt op een mot in vlucht.
Als verspreiding komen de Phalaenopsis-orchideeën uit Zuidoost-Azië, van de Himalaya-bergen tot de eilanden Polillo, Palawan en Zamboanga del Norte, op het eiland Mindanao in de Filipijnen, en soms tot in Australië. Het orchideeëneiland Taiwan dankt zijn naam aan dit geslacht.
De meeste Phalaenopsis-soorten zijn epifytisch en groeien op bomen, met een klein aantal dat lithofytisch is (groeit op stenen). In de natuur groeien sommige soorten in de toppen van vochtige jungles in laaggelegen bossen, beschermd tegen direct zonlicht, terwijl andere soorten klimaten met droogte of lage temperaturen in seizoensgebonden regimes prefereren.
Soorten van het geslacht Phalaenopsis hebben geen pseudobulben of wortelstokken, ze hebben een monopodiale groeiwijze, wat betekent dat de stengels in één richting groeien, en de bladeren, één of twee per jaar, worden afwisselend geplaatst en hebben een vlezige textuur. Wanneer nieuwe bladeren worden gevormd, laten de planten de oude, basale bladeren los in hetzelfde tempo als de groei. Als een Phalaenopsis-exemplaar erg gezond is, kan het 10 of meer bladeren tegelijk hebben.
De bloeiwijzen, in de vorm van een tros of pluim, komen uit de knopen van de stengel tussen de bladeren en bloeien volledig binnen enkele weken. In appartementomstandigheden kunnen de bloemen tot 2 of 3 maanden blijven.
De ideale temperatuur en luchtvochtigheid voor orchideeënsoorten moeten rekening houden met de periodiciteit en seizoenswisselingen, maar bij soorten van het geslacht Phalaenopsis is dit niet belangrijk, omdat in de herkomstgebieden van deze soorten geen duidelijke scheiding is tussen natte en droge seizoenen. Phalaenopsis-soorten bevolken over het algemeen vochtige bossen langs waterlopen. Het ideale temperatuurbereik ligt tussen 22 – 28 ℃ voor dagtemperaturen en 16 – 20 ℃ voor nachtelijke temperaturen.
De luchtvochtigheid zal rond de 60% liggen voor de meeste hybriden, maar het moet worden vermeld dat botanische soorten en recente Aziatische hybriden een veel vochtiger klimaat prefereren, idealiter rond de 80%.
Het is erg belangrijk dat Phalaenopsis-soorten worden beschermd tegen zonnestralen in het warme seizoen, waarbij altijd voor voldoende schaduw wordt gezorgd, vooral rond het middaguur. De lichtstralingswaarden liggen tussen 10000 – 12000 lux voor de zaailingfase, 12000 – 20000 lux voor de groeiperiode en 20000 – 30000 lux voor de bloeiperiode.
Het besproeien van Phalaenopsis-soorten verschilt aanzienlijk afhankelijk van de cultivar. Hoe vleziger, leerachtiger en steviger de bladeren van de planten zijn, hoe minder water ze nodig hebben, maar omgekeerd, hoe fragieler en licht doorschijnend de bladeren zijn, hoe meer water deze soorten nodig hebben. Normaal gesproken wordt er om de 5 – 7 dagen of vaker water gegeven, bij voorkeur door onderdompeling, waarbij het substraat tussen twee gietbeurten door mag opdrogen. Bij het kweken in pot is de ideale manier om water te geven wanneer wordt waargenomen dat de wortels hun groene kleur verliezen en parelmoerachtig worden.
Bemesting van Phalaenopsis-soorten kan het hele jaar door plaatsvinden, om de 2 weken, met evenwichtige meststoffen, op 25 – 50% van de door de fabrikant aanbevolen dosering op de verpakking. Het wordt aanbevolen om vaker te bemesten met meer verdunde oplossingen, omdat Phalaenopsis-orchideeën geen opslagstructuren voor voedingsstoffen hebben.
Ventilatie is een zeer belangrijke factor voor Phalaenopsis-orchideeën, omdat ze gemakkelijk verschillende soorten rot of andere schimmel- en/of bacteriële aandoeningen kunnen oplopen die de plant aanzienlijk zullen aantasten bij gebrek aan adequate luchtstromen.
Substraat is een essentiële factor in de ontwikkeling van Phalaenopsis-exemplaren. Momenteel zijn er twee geaccepteerde kweekvarianten:
Teelt in sphagnum (Aziatische methode) - de teelt in sphagnum kan worden beschouwd als een hydroponisch systeem. Planten krijgen continu vocht en groeien veel sneller - in feite zullen er veel grotere exemplaren worden verkregen in een veel kortere tijd. Het mos is zeer stevig aangedrukt, zodat het geen grote luchtuitwisseling en toegang van externe pathogenen toestaat, wat het sterke wortelsysteem verklaart dat de meeste exemplaren uit Aziatische landen hebben. De waterretentie is langdurig (tot 2-3 weken bij kweek binnenshuis - varieert afhankelijk van het seizoen en microklimaat). Het is vermeldenswaard dat deze teeltmethode het afstand houden van planten in de groeiruimte vereist, evenals een goede ventilatie om luchtstagnatie bij de plantenbasis te voorkomen, wat kan leiden tot problemen bij de plantenbasis (rot, sclerotium, enz.). Sphagnum heeft zijn eigen gunstige bacteriële flora, maar ook een sterk afwerend effect tegen externe pathogenen - door de geschiedenis heen werd het door soldaten gebruikt om wonden te verbinden wanneer er geen verbandmiddelen en medische apparatuur beschikbaar waren. Bovendien heeft sphagnum zijn eigen NPK en een natuurlijk complex van fytohormonen.
Deze teeltmethode wordt als ideaal beschouwd in Aziatische landen vanwege de talrijke voordelen, zowel economisch als praktisch voor de teelt.
Groei in dennenbast (Europese methode) - met substraten die goed geventileerd zijn, bestaande uit coniferenschors met een middelgrote, soms grote granulatie, afhankelijk van de grootte van de plant of het beoogde cultivar. Dit kan eventueel worden aangevuld met één deel op vier delen sphagnum-mos, voor een extra vochtigheid, vooral bij botanische soorten en Aziatische hybriden, waardoor ook het interval tussen de gietbeurten wordt vergroot.
Het wordt niet aanbevolen om planten abrupt van sphagnum naar schors te verplaatsen. Zo'n handeling kan uiterst schadelijk zijn en kan een zeer hoge sterfte veroorzaken onder Phalaenopsis-exemplaren. De overgang van het ene teeltsysteem naar het andere moet geleidelijk gebeuren. Vooral na de aankoop van de planten is het noodzakelijk om de planten te laten acclimatiseren in de nieuwe omgeving voordat het teeltsysteem wordt veranderd.
Orchideeën van het geslacht Phalaenopsis hebben geen rustperiode nodig voor herbloei.
Tips en trucs:
- ochtends helpen de zonnestralen de geurende soorten/hybriden hun specifieke geur af te geven. Afhankelijk van de afkomst (ouderlijke formule, in het geval van hybriden) kan de geur subtiel of sterk zijn en alleen 's ochtends of de hele dag door worden waargenomen. Soms hebben planten tijd nodig om te stabiliseren (dagen of zelfs weken), vooral als de omgeving is veranderd (bijvoorbeeld bij pas gekochte planten).
- kweek Phalaenopsis orchideeën in transparante potten, met afwateringsopeningen en goede ventilatie. De transparante pot maakt een betere inspectie van de wortels mogelijk en helpt je te bepalen wanneer het tijd is om water te geven.
- pentru multe specii/hibrizi, se recomanda gauri suplimentare in ghiveci pentru o buna aerisire si circulatie aerului
- recipientele de cultura pot fi asezate in masti decorative, de preferat transparente, daca respectati cateva reguli simple: vasul decorativ va fi mai larg cu 1-2 cm; apa nu va stagna niciodata in vasul decorativ.
- majoritatea speciilor/hibrizilor de Phalaenopsis pot fi udate prin scufundarea ghiveciului intr-un recipient cu apa, in sezonul cald - astfel, umididatea va persista mai mult si irigarile pot fi facute la 7-10 zile, sau chiar mai mult in sezonul rece. Este recomandata insa o minima precautie si un minim studiu asupra speciei/hibridului inainte de a folosi aceasta metoda de udare.
Vrei sa vezi mai multe articole si sa acumulezi mai multe cunostinte? Acest articol este oferit gratuit, insa poti sustine secretgarden.ro met een recensie hier:
Google: Recensie op Google
Facebook: Recensie op Facebook