Rodzaj Vanda występuje głównie w ciepłych rejonach Azji i Pacyfiku, na stanowiskach przeważnie epifitycznych, z nielicznymi gatunkami tericznymi lub saksolicznymi (na ziemi lub na kamieniach). O szerokim zasięgu od Chin po Himalaje, rozprzestrzeniając się aż do Indonezji, północnej Australii i Nowej Zelandii, rodzaj Vanda obejmuje ponad 45 znanych gatunków botanicznych i ponad 1000 hybryd ogrodniczych, stanowiąc rodzaj o szczególnym znaczeniu dla handlu specjalistycznego, zarówno jako kwiaty cięte przeznaczone do kompozycji kwiatowych i bukietów, jak i jako żywe okazy poszukiwane przez entuzjastów kolekcjonujących storczyki..
Interesującym aspektem, który przyciąga pasjonatów do tego rodzaju, jest to, że chociaż w rodzinie Orchidaceae trwałość kwiatów jest zazwyczaj proporcjonalna do grubości i konsystencji płatków, rodzaj Vanda stanowi wyjątek od tej reguły, mając kwiaty z delikatnymi, cienkimi płatkami, które utrzymują się przez długi czas.
O rzadkim pięknie wśród storczyków, zarówno pod względem kolorystycznym, jak i morfologicznym, z odcieniami fioletu do naturalnego niebieskiego, Vanda preferuje stanowiska lignikolne, nawet na przewróconych pniach, nie wymagając, aby korzenie penetrowały podłoże, ponieważ wilgotność pochłaniana z powietrza oraz zdolność do magazynowania w tkance korzeniowej dużych ilości wody podczas ulewnych deszczy, którą następnie oddaje do tkanek rośliny, zaspokajają zapotrzebowanie na wilgoć gatunków tego rodzaju. Chociaż jedną z pierwszych opisanych gatunków tego rodzaju jest Vanda tesselata, w 1819 roku Robert Brown używa nazwy rodzaju do opisania gatunku Vanda roxburghii, który dedykuje dyrektorowi ogrodu botanicznego w Kalkucie, Williamowi Roxburghowi.
Epifit o monopodialnym wzroście, z twardymi, zwartymi liśćmi ułożonymi pierzasto względem pędu, Vanda wykazuje zmienność liści, która dzieli rodzaj na trzy wyraźne grupy: liście szerokie, liście cylindryczne oraz liście twarde (terete) lub półtwarde (semiterete). W tej samej grupie taksonomicznej co genul Vanda, silnie spokrewnione i podobne, znajdują się również rodzaje Ascocentrum i Ascocenda (rodzaj hybrydowy między Ascocentrum a Vanda). Powszechnie akceptowana, choć nie jednogłośna, systematyka wyróżnia 4 główne grupy:
- Euanthe, opierająca się na typologii gatunku Vanda sanderiana;
- Trudelia, która grupuje podobne epifityczne gatunki z Himalajów;
- Holcoglossum, z gatunkami półnaziemnymi z Chin i Indochin.
- Papilionanthe, która grupuje gatunki naziemne.
Ogólnie gatunki Vanda mogą przetrwać bez żadnej interwencji (bez podlewania czy nawożenia) od 4 do 8 tygodni, w zależności od klimatu wzrostu i odmiany. Chociaż zazwyczaj gatunki rodzaju Vanda nie są pachnące, istnieją wyjątki, takie jak Vanda amesiana, Vanda denisoniana, Vanda cristata, Vanda dearie. Niektóre gatunki mają zabarwienie w postaci żyłek, jak Vanda coerulea, lub cętkowanie, jak Vanda tricolor i Vanda sanderiana. Chociaż większość gatunków i hybryd kwitnie 2–3 razy w roku, znane są przypadki, także w Rumunii, gdy uważni i zaangażowani kolekcjonerzy uzyskali nawet 6 kwitnień w ciągu 12 miesięcy u odpornych hybryd, takich jak Vanda Nacha Mandarin, znanej również z wyjątkowej produktywności keiki. Uprawa przedstawicieli rodzaju nie jest trudna, jeśli zapewni się odpowiednie warunki środowiskowe, co gwarantuje aktywny wzrost i regularne kwitnienie.
Idealna wilgotność do wzrostu rodzaju Vanda wynosi w ciągu dnia od 60 do 70%, a w nocy od 80 do 90%, co zapewnia szybki wzrost, jednak wartości te są orientacyjne, w praktyce obserwuje się bardzo dobre wyniki także przy stałym stosunku wilgotności dzień/noc (np. 60% w dzień i w nocy). W przypadku długotrwałego braku wilgoci rośliny stopniowo tracą korzenie, a liście stają się miękkie i pomarszczone (oznaka odwodnienia), następnie żółkną i opadają. Ponadto, przy niewystarczającej wilgotności kwitnienie jest trudne do uzyskania.
Podlewanie i system uprawy dla rodzaju Vanda musi uwzględniać wysoką hydrofilię tego rodzaju, ponieważ w miarę wzrostu rośliny będą absorbować większą ilość wody.
-
Cresterea in vas din sticla este recomandata in special pentru plante tinere sau de dimensiune medie - vasul din sticla retine umiditatea mai mult timp si genereaza efectul de sera. Experienta practica a colectionarilor din Romania arata ca este suficienta udarea prin scufundarea radacililor timp de aprox. 40 min in apa la temperatura camerei sau usor calduta, la 6-7 zile. Pe fundul vasului poate fi asezat un strat subtire de sphagnum sau bile de argila, daca se constata deshidratarea prea rapida. In sezonul cald, Vanda poate fi ajutata cu pulverizari la cateva zile, in functie de temperatura ambientala si de aspectul plantei.
- Uprawa w drewnianym koszu, bez podłoża, może być zalecana dla średniej wielkości (przy wilgotności powietrza powyżej 70%) lub dużych okazów orchidei Vanda. Preferowane jest drewno z drzew tropikalnych, ponieważ lepiej zatrzymuje wilgoć. Jeśli ta metoda uprawy jest pożądana, a roślina nie ma wystarczającej wilgotności, do drewnianego kosza należy dodać kilka dużych kawałków kory i częściej spryskiwać korzenie. Ten system uprawy wymaga krótszych odstępów podlewania, szacowanych na 1-3 dni, które będą dostosowywane w zależności od temperatury, wilgotności i innych czynników środowiskowych.
-
Cresterea cu radacinile libere, poate fi recomandata colectionarilor de orhidee Vanda cu experienta, ce pot oferi plantelor un microclimat ideal, cu umiditate si temperatura controlata. Udarea va fi ajustata in functie de factorii de mediu si evolutia plantei.
- Uprawa w podłożu, stała się bardzo popularna wśród kolekcjonerów, ponieważ wymaga znacznie rzadszego podlewania, a co za tym idzie mniej czasu poświęconego na pielęgnację. Jest szczególnie zalecana dla młodych roślin lub nielicznych gatunków Vanda naziemnych, zwracając szczególną uwagę na wilgotność, ponieważ ten system uprawy może sprzyjać rozwojowi gnicia korzeni. Gatunki rodzaju Vanda można uprawiać w doniczkach z węglem i kamieniem, tufem, kulkami ceramicznymi, pumeksem lub w koszach bez podłoża. Ponieważ podłoże jest w dużej mierze nieorganiczne, jego wymiana nie powinna być częsta i może być przeprowadzana raz na 4–5 lat. Jeśli zdecydujemy się na podłoże organiczne (mieszanka kory i torfu sphagnum, kawałki orzecha kokosowego lub duże kawałki kory) jako środowisko uprawy, to podłoże to powinno być wymieniane co najmniej raz na 2 lata. Przed umieszczeniem roślin w doniczkach należy przeprowadzić dezynfekcję i nawożenie składników podłoża. Na etapie siewek Vanda może być uprawiana w sphagnum, aż system korzeniowy będzie wystarczająco rozwinięty, a roślina na tyle duża, by ją przesadzić. Podlewanie powinno odbywać się co 6-8 dni, ale należy je dostosować, uważnie obserwując roślinę i mikroklimat.
Nawożenie gatunku Vanda będzie znacznie ograniczone lub nawet wstrzymane w okresie zimowym, kiedy to również podlewanie będzie kontrolowane z dużą uwagą. Wiosną zaleca się zwiększenie częstotliwości nawożenia, aby pobudzić wzrost i kwitnienie, a ten zabieg można kontynuować także podczas kwitnienia, ponieważ rośliny zużywają dużą ilość składników odżywczych w procesie kwitnienia. Pod względem techniki uprawy Vanda jest bardzo podobna do rodzajów Cattleya i Cymbidium, jednak preferuje większą ilość azotu w nawożeniu, ponieważ wymaga również większego nasłonecznienia. Z tego powodu, jeśli w przypadku większości rodzajów storczyków zaleca się stosowanie nawozów w stężeniach 25–50% zalecanej dawki producenta, w przypadku rodzaju Vanda stosuje się stężenia 50–75% zalecanej dawki, a nawet 100% dla dużych okazów (pod warunkiem użycia nawozu wysokiej jakości, aby nie spalić korzeni roślin), szybko rosnących lub dla okazów bogatych w keiki i masowo kwitnących na więcej niż 2-3 pędach. Używany nawóz może mieć zrównoważoną formułę typu 20–20–20. Nawożenie powinno odbywać się bezpośrednio po podlewaniu, aby korzenie były nasycone wodą, a następnie należy wykonać kolejne obfite podlewanie, aby wypłukać i usunąć nadmiar nawozu.
Idealne światło dla rodzaju Vanda powinno być silne, nawet silniejsze niż w przypadku rodzaju Cattleya, ale jednocześnie filtrowane, nie bezpośrednie. Nadmiar światła można łatwo rozpoznać po żółknięciu liści i pojawieniu się poparzeń słonecznych. Przeciwnie, obserwacja ciemnozielonego koloru oznacza brak wystarczającej ilości światła.
Idealna temperatura wzrostu dla Vandy wynosi w dzień od 21 do 30 ℃, a w nocy od 10 do 15 ℃. W przypadku wysokich temperatur (powyżej 30 ℃) konieczne będzie zapewnienie częstszego podlewania, czasem nawet 2–3 razy dziennie. Przy niskich temperaturach (poniżej 18 ℃) należy mieć na uwadze, że obfite podlewanie najprawdopodobniej spowoduje choroby grzybowe liści i korzeni.
Wentylacja jest szczególnie ważna dla gatunków z rodzaju Vanda, jej brak może łatwo powodować choroby grzybowe.
Wskazówki i porady
- Vanda może rosnąć w symbiozie z Tillandsia Usneoides (Spanish Moss). Owijając korzenie Spanish Moss, wilgoć jest znacznie lepiej utrzymywana.
- W przypadku systemu uprawy w drewnianym koszu korzenie mogą być częściowo pokryte mchem Sphagnum, dla lepszego zatrzymywania wilgoci.
- Vanda pochodzi od producentów z cienkimi korzeniami "szklarnianymi". Z czasem te korzenie zanikają, a w ich miejsce pojawiają się grube korzenie o znacznie większej zdolności zatrzymywania wody. W ten sposób utrata cienkich korzeni jest zjawiskiem normalnym.
- Vanda potrzebuje okresów aklimatyzacji od 4 do 12 miesięcy. W tym czasie roślina może nie kwitnąć lub nie oferować satysfakcjonującego kwitnienia. Nie jest to powód do paniki i nie wymaga żadnych działań.
Chcesz zobaczyć więcej artykułów i zdobyć więcej wiedzy? Ten artykuł jest dostępny za darmo, ale możesz wesprzeć secretgarden.ro z recenzją tutaj:
Google: Recenzje na Google
Facebook: Recenzje na Facebooku